Komunikat w sprawie stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z wejściem w życie przepisów centralizujących rozliczenia podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego
Ustawa z dnia 5 wrzeÅ›nia 2016 r. – o szczególnych zasadach rozliczeÅ„ podatku od towarów i usÅ‚ug oraz dokonywania zwrotu Å›rodków publicznych przeznaczonych na realizacjÄ™ projektów finansowanych z udziaÅ‚em Å›rodków pochodzÄ…cych z budżetu Unii Europejskiej lub od paÅ„stw czÅ‚onkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorzÄ…du terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1454), dalej zwana: „ustawÄ… o szczególnych zasadach rozliczeÅ„ podatku od towarów i usÅ‚ug”, która weszÅ‚a w życie w dniu 1 października 2016 r., okreÅ›liÅ‚a szczególne zasady dokonywania przez jednostki samorzÄ…du terytorialnego rozliczeÅ„ podatku VAT, korekt rozliczeÅ„ ww. podatku, a także zwrotu Å›rodków przeznaczonych na realizacjÄ™ projektów, w przypadku zmiany kwalifikowalnoÅ›ci podatku, w szczególnoÅ›ci nakÅ‚adajÄ…c na jednostki organizacyjne samorzÄ…du terytorialnego obowiÄ…zek rozliczania wpÅ‚ywów z tego podatku wraz z wÅ‚aÅ›ciwymi im jednostkami samorzÄ…du. Uchwalenie ww. przepisów jest konsekwencjÄ… wydania przez TrybunaÅ‚ SprawiedliwoÅ›ci Unii Europejskiej w dniu 29 wrzeÅ›nia 2015 r. wyroku w sprawie Gminy WrocÅ‚aw przeciwko Ministrowi Finansów C-276/14 i stanowi harmonizacjÄ™ prawa polskiego z regulacjami europejskimi w zakresie zasad rozliczania podatku od towarów i usÅ‚ug.
W przywołanym orzeczeniu, Trybunał stwierdził, iż jednostki organizacyjne, utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego, tj. jednostki i zakłady budżetowe, nie powinny być traktowane jako podatnicy podatku od towarów i usług. Podatnikami w tym przypadku są jednostki samorządu terytorialnego. W tym kontekście, w świetle wyroku TSUE (...) art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT, powinien być interpretowany w ten sposób, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, będące podmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatników VAT, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności, przewidzianego w tym przepisie.(...).
Art. 131a ust. 1a ustawy Pzp – stosowanie przepisów z dziedzin obronnoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa do zamówieÅ„ dotyczÄ…cych infrastruktury krytycznej
Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwana jako: „ustawa nowelizujÄ…ca” wprowadziÅ‚a do ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), dalej zwanej „ustawÄ… Pzp” nowy przepis - art. 131a ust. 1a, zgodnie z którym przepisy niniejszego rozdziaÅ‚u [tj. rozdziaÅ‚u 4a pt.: Zamówienia w dziedzinach obronnoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa] stosuje siÄ™ do zamówieÅ„ dotyczÄ…cych infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzÄ…dzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1166, z 2015 r. poz. 1485 oraz z 2016 r. poz. 266), dalej „ustawa o zk”.
DokonujÄ…c analizy znaczenia art. 131a ust. 1a ustawy Pzp dla udzielania zamówieÅ„ publicznych należy rozstrzygnąć zasadniczo dwie kwestie. Po pierwsze, jaki jest zakres przedmiotowy „infrastruktury krytycznej”, tj. jakie zamówienia i realizowane na jakich obiektach obejmuje treść normatywna tego przepisu. Po drugie, jakie znaczenie ma lokalizacja przepisu w rozdziale dotyczÄ…cym obronnoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa, szczególnie w kontekÅ›cie zagadnienia, które przepisy winny być zastosowane przez zamawiajÄ…cego, gdy np. dane zamówienie „dotyczy infrastruktury krytycznej” i jednoczeÅ›nie jest udzielane w celu wykonywania dziaÅ‚alnoÅ›ci o jakiej mowa w art. 132 ustawy Pzp.
Przygotowanie przez zamawiających planu postępowań o udzielenie zamówień
Stosownie do treÅ›ci art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), dalej zwanej: „ustawÄ… Pzp”, zamawiajÄ…cy, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, oraz ich zwiÄ…zki, nie później niż 30 dni od dnia przyjÄ™cia budżetu lub planu finansowego przez uprawniony organ, sporzÄ…dzajÄ… plany postÄ™powaÅ„ o udzielenie zamówieÅ„, jakie przewidujÄ… przeprowadzić w danym roku finansowym oraz zamieszczajÄ… je na stronie internetowej. PrzywoÅ‚any przepis, nakÅ‚adajÄ…cy na wskazane podmioty obowiÄ…zek sporzÄ…dzenia planu postÄ™powaÅ„ zostaÅ‚ wprowadzony do przepisów ustawy Pzp ustawÄ… z dnia 22 czerwca 2016 r. – o zmianie ustawy Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020). Zgodnie z treÅ›ciÄ… art. 14 przepisów przejÅ›ciowych do tej ustawy obowiÄ…zek zamieszczania planów postÄ™powaÅ„ o udzielenie zamówieÅ„ publicznych na stronie internetowej ma zastosowanie po raz pierwszy do planów sporzÄ…dzanych na 2017 r.
Nałożony dyspozycją art. 13a ustawy Pzp obowiązek przygotowania przez zamawiających planów postępowań jest elementem procesu, którego celem jest usystematyzowanie prowadzonych przez zamawiającego postępowań, a także zachowanie spójności podejmowanych w tym celu działań. Stanowi jedną z czynności przygotowawczych do udzielenia zamówienia publicznego, która niewątpliwie wpłynie na zwiększenie transparentności i przejrzystości postępowań o udzielenie zamówień publicznych.
Zasady sporządzania rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach publicznych
I. Podstawa prawna
Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164, ze zm.), zwanej dalej „ustawÄ… Pzp”, zamawiajÄ…cy sporzÄ…dza roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach. Stosownie do art. 98 ust. 2 ustawy Pzp, zamawiajÄ…cy jest zobowiÄ…zany przekazać roczne sprawozdanie Prezesowi UrzÄ™du ZamówieÅ„ Publicznych w terminie do dnia 1 marca każdego roku nastÄ™pujÄ…cego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
Zakres sprawozdania okreÅ›lony zostaÅ‚ w rozporzÄ…dzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie informacji zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz. U. poz. 2038), zwanym dalej „rozporzÄ…dzeniem w sprawie sprawozdania”.
Zamówienia dodatkowe i zamówienia uzupełniające w przepisach przejściowych
Zamówienia dodatkowe i zamówienia uzupeÅ‚niajÄ…ce w kontekÅ›cie umów w sprawie zamówieÅ„ publicznych zawartych przed wejÅ›ciem w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020) oraz zawartych po wejÅ›ciu w życie tejże ustawy w wyniku postÄ™powaÅ„ prowadzonych w oparciu o przepisy sprzed nowelizacji.
UstawÄ… z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwanÄ… jako: „ustawa nowelizujÄ…ca” lub „ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r.”, wprowadzono zmiany w obrÄ™bie przepisów z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 j.t.), zwanej dalej: „ustawÄ… Pzp” oraz art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, czyli przepisów dotyczÄ…cych tzw. zamówieÅ„ dodatkowych i uzupeÅ‚niajÄ…cych z wolnej rÄ™ki. Konsekwentnie modyfikacji ulegÅ‚ także art. 134 ust. 6 ustawy Pzp, dotyczÄ…cy udzielania zamówieÅ„ w trybie z wolnej rÄ™ki przez zamawiajÄ…cych udzielajÄ…cych zamówieÅ„ sektorowych.
Art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp statuujÄ…cy do dnia wejÅ›cia w życie ustawy nowelizujÄ…cej tzw. zamówienia dodatkowe w trybie z wolnej rÄ™ki zostaÅ‚ uchylony. Znowelizowany zostaÅ‚ przy tym art. 134 ust. 6 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez usuniÄ™cie odesÅ‚ania do uchylonego art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Podobna do uchylonego ustawÄ… nowelizujÄ…cÄ… przepisu art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp treść normatywna znalazÅ‚a siÄ™ w nowym przepisie – art. 144 ust. 1 pkt 2 ustawy, a zatem w części dotyczÄ…cej zmian umowy. Od dnia wejÅ›cia w życie nowelizacji, tj. od dnia 28 lipca 2016 r., nie jest zatem możliwe udzielanie zamówieÅ„ dodatkowych w formie odrÄ™bnego zamówienia z wolnej rÄ™ki (dawny art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp). Ustawa nowelizujÄ…ca zmieniÅ‚a także przepisy z art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, tj. dotyczÄ…ce zamówieÅ„ uzupeÅ‚niajÄ…cych.
Badanie rażąco niskiej ceny oferty po nowelizacji.
Z dniem 28 lipca 2016 r. brzmienie art. 90 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”, ulegÅ‚o zmianie w wyniku wejÅ›cia w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), zwanej dalej: „nowelizacjÄ…”. Regulacja prawna zawarta w ww. przepisie zostaÅ‚a uszczegółowiona oraz, co stanowi konsekwencje zmian w zakresie kryterium oceny ofert o charakterze stricte ekonomicznym, odnosi siÄ™ obecnie również do kosztu.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
Opinia dotyczÄ…ca art. 29 ust. 3a ustawy Pzp
Obowiązek zamawiającego określania w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy (art. 29 ust. 3a ustawy Pzp)
Zgodnie z brzmieniem art. 29 ust. 3a ustawy Prawo zamówieÅ„ publicznych, zwanej dalej „ustawÄ… Pzp” wprowadzonym uchwalonÄ… w dniu 22 czerwca 2016 r. ustawÄ… o zmianie ustawy - Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw, zamawiajÄ…cy okreÅ›la w opisie przedmiotu zamówienia na usÅ‚ugi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcÄ™ lub podwykonawcÄ™ na podstawie umowy o pracÄ™ osób wykonujÄ…cych wskazane przez zamawiajÄ…cego czynnoÅ›ci w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynnoÅ›ci polega na wykonywaniu pracy w sposób okreÅ›lony w art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), dalej jako: „Kodeks pracy”. Należy zauważyć, że powyższy przepis stanowi istotnÄ… zmianÄ™ w stosunku do dotychczasowych regulacji w tym zakresie, które wskazywaÅ‚y jedynie na uprawnienie do okreÅ›lenia w opisie przedmiotu zamówienia wymagaÅ„ zwiÄ…zanych z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracÄ™ przez wykonawcÄ™ lub podwykonawcÄ™ osób wykonujÄ…cych czynnoÅ›ci w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usÅ‚ugi, jeÅ›li byÅ‚o to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynnoÅ›ci (dotychczasowy art. 29 ust. 4 pkt 4 ustawy Pzp). ObowiÄ…zek okreÅ›lenia w opisie przedmiotu zamówienia wymagaÅ„ zatrudnienia na podstawie umowy o pracÄ™ jest wyrazem woli ustawodawcy zagwarantowania przestrzegania prawa pracy przy realizacji zamówieÅ„ publicznych i zerwania z praktykÄ… zawierania umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy jest to nieuzasadnione charakterem stosunku. Przyzwalanie na takÄ… praktykÄ™, tj. uznawanie niepracowniczego statusu pracownika oznacza, że wykonujÄ…c pracÄ™ uzyskuje on mniej korzystny status prawny (np. ze wzglÄ™du brak prawa do urlopu, brak ochrony wynagrodzenia, odpowiedzialność odszkodowawczÄ…, niezaliczanie okresu pracy do stażu pracy, brak prawa do odzieży ochronnej itd.), podczas gdy zatrudniajÄ…cy ponosi mniejsze koszty, uzyskujÄ…c te same korzyÅ›ci co z pracy pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracÄ™ (podobnie w wyroku SÄ…du Najwyższego z dnia 17 maja 2016 r., sygn. I PK 139/15). Ponadto, w uzasadnieniu RzÄ…dowego projektu zmiany ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 366) ustawodawca zaznaczyÅ‚, iż obok uregulowania statusu pracownika w zamówieniach publicznych ważne jest uwzglÄ™dnienie aspektów spoÅ‚ecznych poprzez na przykÅ‚ad stworzenie zachÄ™t do stosowania klauzul spoÅ‚ecznych przez zamawiajÄ…cych oraz wprowadzenie obowiÄ…zku postawienia warunku zatrudnienia na podstawie umowy o pracÄ™ w przypadku zamówieÅ„ na usÅ‚ugi i roboty budowlane, w sytuacji gdy speÅ‚nione sÄ… kryteria stosunku pracy okreÅ›lone w art. 22 § 1 Kodeksu pracy.
Zamówienia dodatkowe i zamówienia uzupełniające w przepisach przejściowych
Zamówienia dodatkowe i zamówienia uzupeÅ‚niajÄ…ce w kontekÅ›cie umów w sprawie zamówieÅ„ publicznych zawartych przed wejÅ›ciem w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020) oraz zawartych po wejÅ›ciu w życie tejże ustawy w wyniku postÄ™powaÅ„ prowadzonych w oparciu o przepisy sprzed nowelizacji.
UstawÄ… z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwanÄ… jako: „ustawa nowelizujÄ…ca” lub „ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r.”, wprowadzono zmiany w obrÄ™bie przepisów z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 j.t.), zwanej dalej: „ustawÄ… Pzp” oraz art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, czyli przepisów dotyczÄ…cych tzw. zamówieÅ„ dodatkowych i uzupeÅ‚niajÄ…cych z wolnej rÄ™ki. Konsekwentnie modyfikacji ulegÅ‚ także art. 134 ust. 6 ustawy Pzp, dotyczÄ…cy udzielania zamówieÅ„ w trybie z wolnej rÄ™ki przez zamawiajÄ…cych udzielajÄ…cych zamówieÅ„ sektorowych.
Badanie rażąco niskiej ceny oferty po nowelizacji
Z dniem 28 lipca 2016 r. brzmienie art. 90 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieÅ„ publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”, ulegÅ‚o zmianie w wyniku wejÅ›cia w życie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówieÅ„ publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), zwanej dalej: „nowelizacjÄ…”. Regulacja prawna zawarta w ww. przepisie zostaÅ‚a uszczegółowiona oraz, co stanowi konsekwencje zmian w zakresie kryterium oceny ofert o charakterze stricte ekonomicznym, odnosi siÄ™ obecnie również do kosztu.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
Udzielanie zamówień publicznych na transport sanitarny przez podmioty lecznicze
Definicję zamówienia publicznego wskazano w art. 2 pkt 13 ustawy Pzp. Pod pojęciem zamówienia publicznego należy rozumieć odpłatne umowy zawierane pomiędzy zamawiającym, a wykonawcą, których przedmiotem są dostawy, usługi lub roboty budowlane. Możliwość wyłączenia obowiązku stosowania ustawy Pzp może wynikać wyłącznie z okoliczności bezpośrednio wskazanych w jej art. 4, bądź z postanowień zawartych w innych aktach normatywnych mających charakter szczególny.
Z treÅ›ci art. 161c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o Å›wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze Å›rodków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawÄ… o Å›wiadczeniach”, wynika, iż Fundusz oraz podmiot leczniczy, zawierajÄ… umowy o wykonywanie transportu sanitarnego z podmiotami dysponujÄ…cymi Å›rodkami transportu.