Ustawa z dnia 5 września 2016 r. – o szczegĂłlnych zasadach rozliczeń podatku od towarĂłw i usług oraz dokonywania zwrotu środkĂłw publicznych przeznaczonych na realizację projektĂłw finansowanych z udziałem środkĂłw pochodzących z budĹźetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1454), dalej zwana: „ustawą o szczegĂłlnych zasadach rozliczeń podatku od towarĂłw i usług”, ktĂłra weszła w Ĺźycie w dniu 1 paĹşdziernika 2016 r., określiła szczegĂłlne zasady dokonywania przez jednostki samorządu terytorialnego rozliczeń podatku VAT, korekt rozliczeń ww. podatku, a takĹźe zwrotu środkĂłw przeznaczonych na realizację projektĂłw, w przypadku zmiany kwalifikowalności podatku, w szczegĂłlności nakładając na jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego obowiązek rozliczania wpływĂłw z tego podatku wraz z właściwymi im jednostkami samorządu. Uchwalenie ww. przepisĂłw jest konsekwencją wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 29 września 2015 r. wyroku w sprawie Gminy Wrocław przeciwko Ministrowi FinansĂłw C-276/14 i stanowi harmonizację prawa polskiego z regulacjami europejskimi w zakresie zasad rozliczania podatku od towarĂłw i usług. W przywołanym orzeczeniu, Trybunał stwierdził, iĹź jednostki organizacyjne, utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego, tj. jednostki i zakłady budĹźetowe, nie powinny być traktowane jako podatnicy podatku od towarĂłw i usług. Podatnikami w tym przypadku są jednostki samorządu terytorialnego. W tym kontekście, w świetle wyroku TSUE (...) art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT, powinien być interpretowany w ten sposĂłb, Ĺźe podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budĹźetowe, będące podmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatnikĂłw VAT, poniewaĹź nie spełniają kryterium samodzielności, przewidzianego w tym przepisie.(...).

Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwana jako: „ustawa nowelizująca” wprowadziła do ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), dalej zwanej „ustawą Pzp” nowy przepis - art. 131a ust. 1a, zgodnie z ktĂłrym przepisy niniejszego rozdziału [tj. rozdziału 4a pt.: ZamĂłwienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa] stosuje się do zamĂłwień dotyczących infrastruktury krytycznej, o ktĂłrej mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1166, z 2015 r. poz. 1485 oraz z 2016 r. poz. 266), dalej „ustawa o zk”. Dokonując analizy znaczenia art. 131a ust. 1a ustawy Pzp dla udzielania zamĂłwień publicznych naleĹźy rozstrzygnąć zasadniczo dwie kwestie. Po pierwsze, jaki jest zakres przedmiotowy „infrastruktury krytycznej”, tj. jakie zamĂłwienia i realizowane na jakich obiektach obejmuje treść normatywna tego przepisu. Po drugie, jakie znaczenie ma lokalizacja przepisu w rozdziale dotyczącym obronności i bezpieczeństwa, szczegĂłlnie w kontekście zagadnienia, ktĂłre przepisy winny być zastosowane przez zamawiającego, gdy np. dane zamĂłwienie „dotyczy infrastruktury krytycznej” i jednocześnie jest udzielane w celu wykonywania działalności o jakiej mowa w art. 132 ustawy Pzp.

Stosownie do treści art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamĂłwień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), dalej zwanej: „ustawą Pzp”, zamawiający, o ktĂłrych mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, oraz ich związki, nie później niĹź 30 dni od dnia przyjęcia budĹźetu lub planu finansowego przez uprawniony organ, sporządzają plany postępowań o udzielenie zamĂłwień, jakie przewidują przeprowadzić w danym roku finansowym oraz zamieszczają je na stronie internetowej. Przywołany przepis, nakładający na wskazane podmioty obowiązek sporządzenia planu postępowań został wprowadzony do przepisĂłw ustawy Pzp ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. – o zmianie ustawy Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020). Zgodnie z treścią art. 14 przepisĂłw przejściowych do tej ustawy obowiązek zamieszczania planĂłw postępowań o udzielenie zamĂłwień publicznych na stronie internetowej ma zastosowanie po raz pierwszy do planĂłw sporządzanych na 2017 r. NałoĹźony dyspozycją art. 13a ustawy Pzp obowiązek przygotowania przez zamawiających planĂłw postępowań jest elementem procesu, ktĂłrego celem jest usystematyzowanie prowadzonych przez zamawiającego postępowań, a takĹźe zachowanie spĂłjności podejmowanych w tym celu działań. Stanowi jedną z czynności przygotowawczych do udzielenia zamĂłwienia publicznego, ktĂłra niewątpliwie wpłynie na zwiększenie transparentności i przejrzystości postępowań o udzielenie zamĂłwień publicznych.

I. Podstawa prawna
Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164, ze zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, zamawiający sporządza roczne sprawozdanie o udzielonych zamĂłwieniach. Stosownie do art. 98 ust. 2 ustawy Pzp, zamawiający jest zobowiązany przekazać roczne sprawozdanie Prezesowi Urzędu ZamĂłwień Publicznych w terminie do dnia 1 marca kaĹźdego roku następującego po roku, ktĂłrego dotyczy sprawozdanie. Zakres sprawozdania określony został w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i FinansĂłw z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie informacji zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamĂłwieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania (Dz. U. poz. 2038), zwanym dalej „rozporządzeniem w sprawie sprawozdania”.

ZamĂłwienia dodatkowe i zamĂłwienia uzupełniające w kontekście umĂłw w sprawie zamĂłwień publicznych zawartych przed wejściem w Ĺźycie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020) oraz zawartych po wejściu w Ĺźycie tejĹźe ustawy w wyniku postępowań prowadzonych w oparciu o przepisy sprzed nowelizacji.

Ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwaną jako: „ustawa nowelizująca” lub „ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r.”, wprowadzono zmiany w obrębie przepisĂłw z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 j.t.), zwanej dalej: „ustawą Pzp” oraz art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, czyli przepisĂłw dotyczących tzw. zamĂłwień dodatkowych i uzupełniających z wolnej ręki. Konsekwentnie modyfikacji uległ takĹźe art. 134 ust. 6 ustawy Pzp, dotyczący udzielania zamĂłwień w trybie z wolnej ręki przez zamawiających udzielających zamĂłwień sektorowych. Art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp statuujący do dnia wejścia w Ĺźycie ustawy nowelizującej tzw. zamĂłwienia dodatkowe w trybie z wolnej ręki został uchylony. Znowelizowany został przy tym art. 134 ust. 6 pkt 1 ustawy Pzp, poprzez usunięcie odesłania do uchylonego art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Podobna do uchylonego ustawą nowelizującą przepisu art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp treść normatywna znalazła się w nowym przepisie – art. 144 ust. 1 pkt 2 ustawy, a zatem w części dotyczącej zmian umowy. Od dnia wejścia w Ĺźycie nowelizacji, tj. od dnia 28 lipca 2016 r., nie jest zatem moĹźliwe udzielanie zamĂłwień dodatkowych w formie odrębnego zamĂłwienia z wolnej ręki (dawny art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp). Ustawa nowelizująca zmieniła takĹźe przepisy z art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, tj. dotyczące zamĂłwień uzupełniających.

Z dniem 28 lipca 2016 r. brzmienie art. 90 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”, uległo zmianie w wyniku wejścia w Ĺźycie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), zwanej dalej: „nowelizacją”. Regulacja prawna zawarta w ww. przepisie została uszczegółowiona oraz, co stanowi konsekwencje zmian w zakresie kryterium oceny ofert o charakterze stricte ekonomicznym, odnosi się obecnie rĂłwnieĹź do kosztu. Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeĹźeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamĂłwienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do moĹźliwości wykonania przedmiotu zamĂłwienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisĂłw, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złoĹźenie dowodĂłw, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczegĂłlności w zakresie:

Obowiązek zamawiającego określania w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy (art. 29 ust. 3a ustawy Pzp)

Zgodnie z brzmieniem art. 29 ust. 3a ustawy Prawo zamĂłwień publicznych, zwanej dalej „ustawą Pzp” wprowadzonym uchwaloną w dniu 22 czerwca 2016 r. ustawą o zmianie ustawy - Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw, zamawiający określa w opisie przedmiotu zamĂłwienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osĂłb wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamĂłwienia, jeĹźeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposĂłb określony w art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), dalej jako: „Kodeks pracy”. NaleĹźy zauwaĹźyć, Ĺźe powyĹźszy przepis stanowi istotną zmianę w stosunku do dotychczasowych regulacji w tym zakresie, ktĂłre wskazywały jedynie na uprawnienie do określenia w opisie przedmiotu zamĂłwienia wymagań związanych z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osĂłb wykonujących czynności w trakcie realizacji zamĂłwienia na roboty budowlane lub usługi, jeśli było to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności (dotychczasowy art. 29 ust. 4 pkt 4 ustawy Pzp). Obowiązek określenia w opisie przedmiotu zamĂłwienia wymagań zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest wyrazem woli ustawodawcy zagwarantowania przestrzegania prawa pracy przy realizacji zamĂłwień publicznych i zerwania z praktyką zawierania umĂłw cywilnoprawnych w sytuacji, gdy jest to nieuzasadnione charakterem stosunku. Przyzwalanie na taką praktykę, tj. uznawanie niepracowniczego statusu pracownika oznacza, Ĺźe wykonując pracę uzyskuje on mniej korzystny status prawny (np. ze względu brak prawa do urlopu, brak ochrony wynagrodzenia, odpowiedzialność odszkodowawczą, niezaliczanie okresu pracy do staĹźu pracy, brak prawa do odzieĹźy ochronnej itd.), podczas gdy zatrudniający ponosi mniejsze koszty, uzyskując te same korzyści co z pracy pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (podobnie w wyroku Sądu NajwyĹźszego z dnia 17 maja 2016 r., sygn. I PK 139/15). Ponadto, w uzasadnieniu Rządowego projektu zmiany ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (druk sejmowy nr 366) ustawodawca zaznaczył, iĹź obok uregulowania statusu pracownika w zamĂłwieniach publicznych waĹźne jest uwzględnienie aspektĂłw społecznych poprzez na przykład stworzenie zachęt do stosowania klauzul społecznych przez zamawiających oraz wprowadzenie obowiązku postawienia warunku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w przypadku zamĂłwień na usługi i roboty budowlane, w sytuacji gdy spełnione są kryteria stosunku pracy określone w art. 22 § 1 Kodeksu pracy.

ZamĂłwienia dodatkowe i zamĂłwienia uzupełniające w kontekście umĂłw w sprawie zamĂłwień publicznych zawartych przed wejściem w Ĺźycie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020) oraz zawartych po wejściu w Ĺźycie tejĹźe ustawy w wyniku postępowań prowadzonych w oparciu o przepisy sprzed nowelizacji.

Ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1020), dalej zwaną jako: „ustawa nowelizująca” lub „ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r.”, wprowadzono zmiany w obrębie przepisĂłw z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 j.t.), zwanej dalej: „ustawą Pzp” oraz art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy Pzp, czyli przepisĂłw dotyczących tzw. zamĂłwień dodatkowych i uzupełniających z wolnej ręki. Konsekwentnie modyfikacji uległ takĹźe art. 134 ust. 6 ustawy Pzp, dotyczący udzielania zamĂłwień w trybie z wolnej ręki przez zamawiających udzielających zamĂłwień sektorowych.

Z dniem 28 lipca 2016 r. brzmienie art. 90 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamĂłwień publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.), zwanej dalej: „ustawa Pzp”, uległo zmianie w wyniku wejścia w Ĺźycie ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamĂłwień publicznych oraz niektĂłrych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), zwanej dalej: „nowelizacją”. Regulacja prawna zawarta w ww. przepisie została uszczegółowiona oraz, co stanowi konsekwencje zmian w zakresie kryterium oceny ofert o charakterze stricte ekonomicznym, odnosi się obecnie rĂłwnieĹź do kosztu.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:

Definicję zamĂłwienia publicznego wskazano w art. 2 pkt 13 ustawy Pzp. Pod pojęciem zamĂłwienia publicznego naleĹźy rozumieć odpłatne umowy zawierane pomiędzy zamawiającym, a wykonawcą, ktĂłrych przedmiotem są dostawy, usługi lub roboty budowlane. MoĹźliwość wyłączenia obowiązku stosowania ustawy Pzp moĹźe wynikać wyłącznie z okoliczności bezpośrednio wskazanych w jej art. 4, bądĹş z postanowień zawartych w innych aktach normatywnych mających charakter szczegĂłlny. Z treści art. 161c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środkĂłw publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o świadczeniach”, wynika, iĹź Fundusz oraz podmiot leczniczy, zawierają umowy o wykonywanie transportu sanitarnego z podmiotami dysponującymi środkami transportu.